Dalia Grinkevičiūtė miała 14 lat, gdy w czerwcu 1941 r. została przez Sowietów deportowana z rodzinnego Kowna w mamą i rodzeństwem. Przez rok przebywali w Kraju Ałtajskim, ale gdy tylko udało im się zaaklimatyzować, Litwinów wywieziono jeszcze dalej, w najtrudniejsze z możliwych warunki: za koło podbiegunowe.

Trafili na wyspę Trofimovsk u ujścia rzeki Leny do Oceanu Arktycznego, gdzie przez pół roku panują ekstremalne warunki: noc polarna, mróz, burze śnieżne. Niewolnicza praca, głód i życie w zasypanych śniegiem niedogrzanych barakach – niewielu przeżyło pierwszą zimę.

Gdy po przeniesieniu do Jakucji, gdzie Dalia otrzymała zgodę na naukę, uciekła na Litwę – została ponownie deportowana w głąb Związku Sowieckiego.

Po ostatecznym powrocie do rodzinnego Kowna Grinkevičiūtė wykształciła się na lekarkę. Swoje wspomnienia spisała i zakopała w słoiku w ogrodzie. Później nie była w stanie ich odnaleźć, dlatego napisała je ponownie. Pierwotny rękopis odnaleziono już po śmierci autorki.

Polskie wydanie zawiera oba teksty – pierwszy jest pełen emocji, dramatycznych opisów. W drugim widać starania, by przekazać potomnym jak najwięcej informacji o ludziach, którzy byli towarzyszami niedoli.

W ramach spotkania wokół tej książki – w poniedziałek 19 czerwca o 17.00 – w dyskusji o deportacjach jako narzędziu represji wobec całych narodów wezmą udział historycy z Muzeum Pamięci Sybiru i goście z Litwy: tłumaczka książki i dziennikarka Vytenė Saunoriūtė-Muschick oraz dyrektor Centrum Badania Ludobójstwa i Ruchu Oporu Mieszkańców Litwy dr Arūnas Bubnys.

Będzie także możliwość zakupu książki „Litwini nad Morzem Łaptiewów” wydanej przez Kolegium Europy Wschodniej.

Wstęp wolny – zapraszamy!