Rodzina Sobolewskich mieszkała we wsi Krzyżyki niedaleko Czarnej Białostockiej. Sowieci w ich rodzinnym domu pojawili się w czerwcu 1941 roku. Kazali zabierać najpotrzebniejsze rzeczy.
Alfons Sobolewski, jego żona Stanisława i dwie małe córeczki, a ponadto jego ojciec i brat stali się ofiarami czwartej masowej deportacji obywateli Rzeczypospolitej w głąb Związku Sowieckiego.
Po zawarciu układu Sikorski-Majski Alfons Sobolewski wraz z bratem wstąpił do armii gen. Andersa, by przejść z nią cały szlak bojowy. Do armii dołączyła też Pani Stanisława, która po opuszczeniu z Andersem ZSRS trafiła do polskiego obozu w Afryce. Męża spotkała ponownie dopiero dwa lata później w Anglii. Na nieludzkiej ziemi zmarły córeczki Państwa Sobolewskich.
Pamiątki po rodzicach przekazał naszemu Muzeum syn Alfonsa i Stanisławy, Pan Wiesław Sobolewski. Są wśród nich nieśmiertelnik i pas, stanowiące część umundurowania ojca Pana Wiesława, oraz walizka kupiona przez jego matkę w Kampali podczas przygotowań do podróży do Anglii. Eksponatom towarzyszy zdjęcie Alfonsa Sobolewskiego w mundurze 3 Dywizji Strzelców Karpackich.
Pan Wiesław urodził się w Polsce, już po powrocie rodziców do ojczystego kraju. Dobrze poznał jednak losy swojej rodziny dzięki relacjom matki. – Postanowiłem nagrać historię mamy w latach 80-tych – opowiada Pan Wiesław. – Jeszcze wówczas wielu Sybirakom towarzyszył codzienny strach związany z deportacjami. Pamiętam, że mama powtarzała mi, żebym nikomu tych nagrań nie pokazywał, bo może i mnie wywiozą…
– Jest to mikrohistoria – tłumaczy ideę Eksponatu Miesiąca dr Piotr Popławski z Muzeum Pamięci Sybiru. – Nie skupiamy się tutaj na losach wszystkich deportowanych Polaków, o czym mówimy na wystawie stałej, tylko na jednej rodzinie: jak przeżyła piekło Sybiru, jakie losy spotkały ją w drodze powrotnej, kto z członków rodziny przeżył, a kto został na zawsze na nieludzkiej ziemi.
– Staramy się uhonorować Sybiraków, którzy przekazują dary do naszego muzeum, i zachęcić do tego kolejne rodziny. Miejsca dla Sybiraków w Muzeum Pamięci Sybiru nigdy nie zabraknie – dodaje dr Popławski.
Pamiątki rodziny Sobolewskich zobaczyć można w Muzeum Pamięci Sybiru do końca lipca. Zapraszamy!
