Nagroda Muzealna Rady Europy co roku trafia do muzeum, które promuje przestrzeganie praw człowieka, pomaga zrozumieć współczesne problemy społeczne, wspiera różnorodność i dialog, dba o kolektywną pamięć oraz buduje mosty między narodami i kulturami.

Wyróżnienie na 2024 rok przypadło białostockiemu Muzeum Pamięci Sybiru. Tak o naszym muzeum napisał przedstawiciel komitetu Nagrody Muzealnej, Constantinos Efstathiou:

„Muzeum przekazuje silną narrację o deportacji, redukując materiał badawczy do tego, co niezbędne, pracując z silnymi obrazami przestrzennymi, które oddają głos wybranym autentycznym obiektom. Umiejętność muzeum przekazywania historii poprzez warsztaty, wydarzenia, media, publikacje i nowe formaty jest imponująca i przybliża ją szerokiemu gronu odbiorców”

Uroczyste wręczenie nagrody nastąpi w kwietniu 2024 r. w Strasburgu.

Na wiadomość o prestiżowym wyróżnieniu do Białegostoku zaczęły spływać gratulacje.

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Bartłomiej Sienkiewicz, w liście gratulacyjnym podkreślał:

Tragiczne doświadczenia, które za sprawą reżimu sowieckiego stały się udziałem społeczeństwa polskiego, są ważną częścią  kolektywnej europejskiej pamięci. Stanowią przestrogę dla dzisiejszych i przyszłych pokoleń, wskazując konieczność ciągłej obrony wartości demokratycznych oraz przeciwstawiania się odradzającym totalitaryzmom. Ten silny w swojej formie i treści przekaz, w kontekście aktualnych wydarzeń wojennych rozgrywających się za wschodnią granicą Polski i Unii Europejskiej, szczególnie dziś staje się niezwykle istotny. Poprzez historię wskazujemy bowiem na współczesne problemy i zagrożenia, które powinny jednoczyć społeczeństwa europejskie w obronie wspólnie wyznawanych wartości.

Dyrektor Narodowego Instytutu Muzeów, Paulina Florjanowicz, gratulując nam wyróżnienia, podkreślała, że nie jest ono pierwszym w historii białostockiego muzeum:

Cieszymy się, że Muzeum Pamięci Sybiru, po zaledwie dwóch latach od otwarcia nowej siedziby, zyskało najwyższe uznanie w Europie dla swoich działań. Nagroda Muzealna Rady Europy 2024 jest kolejnym potwierdzeniem – po licznych nagrodach i wyróżnieniach, m.in. konkursach Sybilla 2021 i Muzeum Widzialne 2022 – że Muzeum Pamięci Sybiru należy do najlepszych placówek muzealnych w Europie.

Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności, które w 2016 jako pierwsza polska placówka otrzymało Nagrodę Muzealną Radę Europy, pisał w liście gratulacyjnym:

Od otwarcia obserwuję ogromne zaangażowanie Muzeum Pamięci Sybiru w starania na rzecz obrony praw człowieka i promocji europejskiego dziedzictwa kulturowego. Fakt dostrzeżenia oraz docenienia poza granicami naszego kraju działalności muzeum, opowiadającego przecież o bardzo trudnej historii, stanowi wielki powód do radości.

Prorektor ds. Filii w Białymstoku Akademii Teatralnej w Warszawie, prof. dr hab. Marta Rau podkreślała:

Realizacja przedsięwzięcia, jakim było powołanie Muzeum Pamięci Sybiru a następnie określenie strategii rozwoju, wypełnienie merytoryczną treścią wszystkich sal wystawienniczych oraz nieustanna praca nad rozwojem placówki to ogrom pracy, którą włożył Pan wraz z Zespołem, by to miejsce dzisiaj mogło lśnić najjaśniejszym światłem. Wasza praca jest nieocenionym dobrem nie tylko dla Białegostoku, jest nieocenionym dobrem dla ludzkości.

Gratulacje przesłał także ambasador Belgii w Polsce i Litwie, Rik Van Droogenbroeck. „To przykład owocnej współpracy polsko-belgijskiej” – napisał, nawiązując do faktu, że wykonawcą wystawy stałej Muzeum Pamięci Sybiru była belgijska firma Tempora.

Gratulacje i wyrazy uznania przesyłają także Sybiracy i Sybiraczki z całego świata. Niektóre z nich miały formę krótkiego filmu – część z nich zaprezentowano na konferencji dotyczącej nagrody.

Anna Parmhagen, należąca do naszych darczyńców, przesłała swoją wypowiedź ze Sztokholmu, gdzie od lat mieszka. Wspominała pierwszy kontakt z Muzeum Pamięci Sybiru:

W 2018 roku wysłałam zdjęcia pamiątek przywiezionych przez moją rodzinę z Kazachstanu w 1946 roku. Dowiedziałam się wtedy, że stanowią one dużą wartość ekspozycyjną i historyczną. Wtedy zdecydowałam się po raz pierwszy w życiu przyjechać do Białegostoku, przywiozłam ze sobą wszystkie pamiątki po moim dziadku, Adolfie Saranieckim. Były to listy, zdjęcia i rysunki, które dzisiaj stanowią część stałej ekspozycji Muzeum. Mój dziadek w czasie pobytu na Sybirze był delegatem ambasady polskiej na terenie Semipałatyńska. (…)
Nowo powstały obiekt muzeum zarówno pod względem przygotowania i zaprojektowania ekspozycji, jak i pod względem klimatu, bardzo specyficznego, zrobił i na mnie, i na mojej rodzinie ogromne wrażenie. Dlatego bardzo się cieszę, że mogłam w imieniu mojej strony rodziny dołożyć cegiełkę do powstania tej ekspozycji. Chciałabym bardzo serdecznie pogratulować Muzeum Pamięci Sybiru Muzealnej Nagrody Rady Europy 2024.

Ricardo Villalobos Grzybowicz wysłał gratulacje z Meksyku:

Jestem bardzo szczęśliwy, że Muzeum i jego zespół zostali docenieni nagrodą. To wspaniałe, wiedzieć, że zauważona została Wasza praca, jaką przez te lata wykonywaliście, by zachować pamięć o naszych rodzinach, także o naszej polsko-meksykańskiej wspólnocie, i o tym, co nasi bliscy przeżyli na Sybirze.
To bardzo ważne dla przyszłych pokoleń, abyśmy nie popełniali tych samych błędów i byśmy korzystali ze wspaniałego przykładu, jaki dali nam nasi przodkowie.
Gratuluję i mam nadzieję odwiedzić wkrótce Wasze muzeum.

Krystyna Prażmowska mówiła z Argentyny:

Jest mi bardzo miło pogratulować Muzeum Pamięci Sybiru otrzymania Nagrody Muzealnej Rady Europy. Jest dla mnie bardzo ważne, jako córki i wnuczki Sybiraków, by praca Muzeum dalej się rozwijała i pamięć tych, którzy nie przeżyli i tych, którzy przeżyli mimo nieludzkich warunków, była dalej rozpowszechniana w Europie i na całym świecie. Gratuluję, życzę dalszej owocnej pracy i pozdrawiam z Argentyny!